دسته‌بندی انواع فرش و قالی ایرانی بر اساس ابعاد و انواع، شاید برخی بر این باور باشند که فرش در دکوراسیون مدرن جایگاه چندانی ندارد اما اقبال مردم برای خرید فرش خلاف این مسئله را ثابت می‌کند؛ از طرفی با نگاهی دقیق‌تر به این موضوع به جلوه گری خاص این جادوی ایرانی در دکوراسیون پی خواهیم برد؛ اما پیش از آن که به این مسئله بپردازیم باید با فرش و طرح‌های آن بیشتر آشنا شویم.
دسته‌بندی انواع فرش و قالی ایرانی بر اساس ابعاد
قالی ایرانی
قالی‌ها از نظر ابعاد به چهار دسته کوچک، متوسط، بزرگ و بسیار بزرگ تقسیم می‌شوند و ابعاد آن‌ها از ۲ در ۳ متر تا ۴ در ۶ متر و حتی بیشتر متغیر است.
قالیچه
این نوع از قالی معمولاً مساحتی کمتر از ۴ متر دارد (در ابعاد ۱.۵ در ۲.۵ متر و ۱.۴۰ در ۲.۲۰ متر بافته می‌شود.) و اگر ریزبافت باشند به آن‌ها پرده‌ای می‌گویند. قالیچه‌های ۳ متری با ابعاد ۲.۲۰ در ۱.۴۰ متر را نیز سجاده‌ای یا دو ذرعی می‌نامند.
کلگی
کلکی کم‌عرض تر از قالی است ولی طول آن بیشتر از قالی است هرچند این اندازه معمولاً از ۴ متر تجاوز نمی‌کند.
کناره
این نوع از قالی همان‌طور که از نام آن پیداست برای پوشش دادن به قسمت‌های کناری محیط که با قالی کاملاً پوشیده نشده‌اند استفاده می‌شود. البته به دلیل ابعاد آن که باعرض‌های نیم متر یا ۱ متر و ۷۰ سانتی‌متر و در طول ۳ تا ۱۰ متر بافته می‌شود برای راهروها و راه‌پله‌ها نیز مورداستفاده قرار می‌گیرد.
انواع دیگر قالی شامل ذرع و نیم، ذرع چارک، پشتی (با مساحتی زیر یک متر و ابعاد ۶۰ در ۹۰ سانتی‌متر و برای رویه پشتی‌ها بافته می‌شوند) و پادری (در ابعاد کوچک و برای پاگردها بافته می‌شوند) هستند که تنها در ابعاد متفاوت‌اند.
قالی در ابعاد زیر یک متر تا بالای ۲۴ مترمربع بافته می‌شود و طبق ابعاد هر یک نام خاصی دارد.
دسته‌بندی بر اساس انواع فرش ایرانی
فرش ایرانی از نظر طرح و رنگ بسیار غنی است و از تنوع بالایی برخوردار است به طوری که در ۱۹ طرح مختلف دسته‌بندی می‌شود که هرکدام نیز زیرشاخه‌های خود را دارد از همین رو پاسخگوی تمام سلیقه‌ها و علایق بوده و در دکوراسیون مدرن نیز جایگاه خاصی دارد.
با وجود این؛ طرح فرش را به سه دسته کلی لچک ترنج، خشتی و افشان تقسیم می‌کنند که در اینجا به توضیح آن می‌پردازیم.
طرح لچک ترنج
لچک به معنای گوشه است و در گوشه‌های اغلب فرش‌های ایرانی این طرح مثلث گونه را می‌بینیم. ترنج نیز جز جدایی‌ناپذیر این طرح است که معمولاً به شکل دایره و بیضی بوده و در مرکز فرش به صورت یک مدال قرار می‌گیرند و در واقع از خطوط و نقوش متعددی تشکیل می‌شوند.
فرش‌هایی که دارای این دو طرح (لچک و ترنج) باشند لچک ترنج می‌نامند. البته برخی فرش‌ها نیز تنها دارای یکی از این دو طرح هستند به این صورت که دارای لچک هستند و ترنج ندارند (لچکی) و یا بالعکس دارای ترنج هستند و لچک ندارند (ترنجی).
طرح خشتی (قابی)
یکی دیگر از طرح‌های زیبا و پرطرفدار فرش ایرانی طرح خشتی است که در سایر کشورها نیز بسیار موردتوجه بوده و طرفداران زیادی دارد. در این طرح مستطیل‌هایی پر نقش و نگار به شکل خشت‌هایی در کنار یکدیگر قرارگرفته‌اند که گاه با نظم و گاه بدون نظم در کنار یکدیگر خودنمایی می‌کنند.
طرح خشتی از نظر طرح و رنگ بسیار غنی است و هر خشت طرح و رنگی متفاوت اما متناسب با خشت‌های دیگر دارد.
طرح افشان
همان‌گونه که از نام افشان پیداست این طرح شامل گل و بوته‌های پراکنده و افشان در سراسر فرش است و معمولاً بدون ترنج و لچک بافته می‌شود.
طرح این گل و بوته‌ها به گونه‌ای است که گویی تمام آن‌ها به هم متصل هستند و نمی‌توان برای آن‌ها ابتدا یا انتهایی قائل شد و همین زیبایی آن را دوچندان می‌کند.
